भूकम्पले जाजरकोट र रुकुम पश्चिममा ७ हजार ६९० घर भत्किए

जाजरकोटमा तीन हजार ५९० र रुकुम पश्चिममा चार हजार एक सय घर पूर्ण तथा आंशिक रुपमा क्षतिग्रस्त भएकाे गृहमन्त्रायले जनाएकाे छ

५ नोभेम्बर २०२३, नेपाल होम्स, काठमाडौं । शुक्रबार मध्यरातमा जाजरकोट जिल्लाको रामीडाँडालाई केन्द्रबिन्दू बनाएर गएको ६.४ म्याग्निच्यूटको भूकम्पले ठूलो धनजनको क्षति भएको छ । 

भूकम्पले जाजरकोट र रुकुम पश्चिममा सात हजार ६९० निजी घरमा पूर्ण तथा आंशिक क्षति भएको गृहमन्त्रालयले जानकारी गराएको छ । 

जाजरकोटमा तीन हजार ५९० घरमा क्षति भएको छ, जसमध्ये ९०५ घर पूर्ण रुपमा भत्किएका छन् भने दुई हजार ६८५ घरमा आंशिक रुपमा क्षति पुगेको बताइएको छ ।

यस्तै, रुकुम पश्चिममा चार हजार एक सय घरमा क्षति पुगेको छ । जसमध्ये दुई हजार घर पूर्ण रुपमा भत्किएको र दुई हजार एक सय घरमा आंशिक क्षति भएको गृह मन्त्रालयको विपद् पूर्वतयारी तथा प्रतिकार्य शाखाले जनाएको छ । 

यस्तै, छिमेकी जिल्लाहरु सल्यानमा २५, रुकुमपूर्वमा ५ र दैलेख तथा बैतडीका केही घरमा पनि पूर्ण क्षति भएको गृहको तथ्यांक छ । यस्तै, रुकुमपूर्वमा ११८, सल्यानमा ९७ र प्युठानमा २९ घरमा आंशिक क्षति पुगेको छ ।

गृह मन्त्रालयका अनुसार भूकम्पले ११ जिल्लाहरु प्रभावित भएका छन् । हालसम्म जागरकोट र रुकुम पश्चिम जिल्लामा १५७ जनाको मृत्यू र ३७५ जना घाइते भएको गृहले जनाएको छ । सामान्य घाइतेहरुको उपचार स्थानीय तथा जिल्ला अस्पतालमा र गम्भीर घाइतेहरुलाई हवाई उद्दार गरी काठमाडौं, सुर्खेत तथा नेपालगञ्जका अस्पतालहरुमा उपचार भइरहेको छ ।

यसअघि पनि पश्चिम क्षेत्रका विभिन्न जिल्लामा पटक पटक भूकम्प जाँदा घरहरु भत्किएका थिए । गत माघमा बाजुराको हिमाली गाउँपालिकाको विच्छ्यामा केन्द्रबिन्दु बनाएर भूकम्प जाँदा २५ घर भत्किएका थिए ।

१६ असोज ०८० मा बझाङमा दुईपटक भूकम्पको झड्का महशुस भएको थियो, जसले बझाङमा दर्जनौं घर तथा सार्वजनिक भवनहरु भत्किएका थिए । त्यसबेला ६.६ म्याग्निच्युटको भूकम्प मापन गरिएको थियो । तर, अहिलेजति क्षति भने हुन पाएन ।

सुदूरपश्चिमका ८० प्रतिशत घरहरुले ठूलो भूकम्पको झड्का थेग्न नसक्ने एक अध्ययनले पनि देखाएको छ ।

०७२ को भूकम्पले साढे सात लाख घरमा क्षति

करिव साढे आठ वर्षअघि ०७२ वैशाखमा गएको विनाशकारी भूकम्पले ३२ जिल्लामा सात लाख ६२ हजारभन्दा बढी घर भत्किएका थिए । १२ वैशाखमा गोरखाको बारपाकलाई केन्द्रबिन्दू बनाएर गएको भूकम्पले ठूलो धनजनको क्षति गरेको थियो ।

१२ वैशाखको पहिलो झड्कापछि धादिङ, दोलखा, रामेछाप–सोलुखुम्बु लगायत क्षेत्रलाई केन्द्र बनाएर पटक पटक भूकम्प गएको थियो । त्यसबेला पाँच सयभन्दा बढी पराकम्प गएको राष्ट्रिय भूकम्प मापन केन्द्रको तथ्यांक छ ।

त्यतिबेला भूकम्पले निजी घर तथा भवनमा मात्र नभई ऐतिहासिक सम्पदा, दरबार, मठमन्दिर लगायतमा पनि ठूलो क्षति पुर्याएको थियो । जसको अहिले पनि धमाधम मर्मत सम्भार र पुनर्निर्माणको काम भइरहेको छ । सरकारले पुनर्निर्माण प्राधिकरण गठन गरेर भूकम्पले भत्किएका निजी घर तथा भवन, सार्वजनिक संरचना, ऐतिहासिक सम्पदा, मठमन्दिर, दरबारहरु पुनर्निर्माण गरेको थियो ।

यस पटक पनि जाजरकोट भूकम्प प्रभावितको सहयोगका लागि केन्द्र सरकार, सरकारका विभिन्न निकाय, गैरसरकारी संस्था, निजी क्षेत्र, दातृ संस्था, भारत, चीन लगायत विभिन्न देशले ठूलो सहयोग घोषणा गरिरहेका छन् । 

जाजरकोट, रुकुम पश्चिम लगायतका जिल्लामा ठूलो संख्यामा घरहरु भत्किएको हुनाले पुनर्निर्माणमा मोटो रकम खर्च हुने प्रारम्भिक अनुमान छ ।